Istnieją takie powieści Young Adult, które przyprawiają nas o wstrząs, „czytelniczy kac”. Są one próbami pokazania, że młode osoby potrafią przejść przez naprawdę wiele traum. W dodatku, jeśli mają odmienny kolor skóry, marzenia i dobre serce. Dorosła Tiffany D. Jackson elektryzuje od pierwszych stron stylem, a temat wrzuca nas na głęboką wodę amerykańskich realiów.
Tiffany D. Jackson to autorka takich książek jak Allegedly, Monday’s Not Coming czy Let Me Hear a Rhyme. Pochodzi z Brooklynu, gdzie mieszka do dziś. Poza pisaniem książek Young Adult jest też związana z branżą filmową i telewizyjną – jako scenarzystka i reżyserka. Miejmy nadzieję, że po premierze Dorosłej Tiffany D. Jackson zyska w Polsce na popularności, a temat książki będzie żywy w naszej świadomości.
Dorosła to powieść Young Adult przedstawiająca wstrząsającą historię siedemnastoletniej Enchanted. To czarnoskóra dziewczyna, która uwielbia pływać, a jej marzeniem jest zostanie znaną piosenkarką. Niczym mała syrenka z bajki Disneya bohaterka całkowicie zmienia swoje życie, a księciem Erykiem, dla którego poświęca wszystko, co dotychczas ma, staje się znacznie starszy od niej mężczyzna, znany artysta R&B – Korey Fields. Dziewczyna, w porównaniu do disnejowskiej Arielki, oddaje nie tylko głos, ale też wolność. Okazuje się, że cena za spełnianie marzeń jest strasznie wysoka, a życie Enchanted nabiera gwałtownego rozpędu, w którym łatwo się zgubić.
Ta sprawa już była i nadal się dzieje, wszędzie
Książka jest fikcją, podobnie jak wszystkie jej postacie i wydarzenia, ale to, czego doświadcza Enchanted na przestrzeni fabuły, dzieje się od lat w świecie showbiznesu i poza nim. Autorka podczas pisania książki inspirowała się historią R. Kelly’ego – amerykańskiego wokalisty skazanego za wykorzystywanie seksualne nieletnich osób, ale też pornografię dziecięcą czy handel ludźmi (uwięził sześć nieletnich kobiet). Kelly zaprzeczał zarzutom, ale ostatecznie skazano go na 30 lat więzienia. Również sama Tiffany D. Jackson doświadczyła czegoś podobnego, co powieściowa Enchanted. Autorka wyznaje to na samym końcu książki.
Young Adult: zaśpiewaj swoją historię
Jak to bywa w powieściach Young Adult, możemy obserwować całą gamę uczuć, jakie przeżywają postacie dopiero wchodzące w dorosłość. Nie inaczej jest z Enchanted, której myśli, emocje, pragnienia i lęki widzimy w narracji. W tym wypadku są to nie tylko sprawy odnajdywania tożsamości młodej dziewczyny chcącej śpiewać, lecz także radzenia sobie z niszczycielskim wpływem znacznie starszego mężczyzny manipulującego nią. Enchanted ma marzenia i dobre serce, z pewnością można się z nią polubić!
Historia opowiadana słowami i myślami Enchanted jest głosem także innych młodych czarnoskórych dziewczyn, które zostały oszukane, wpędzone w błędne koło złych decyzji, a na koniec straumatyzowane. Tak jak Enchanted, co wielokrotnie rozdziera serce, gdy czyta się kolejne rozdziały tej perełki Young Adult. W sprawie R. Kelly’ego czy innych wpływowych manipulatorów, liczy się każdy głos ofiary przeciwko niemu. Dorosła ma w sobie ten głos, ale jednocześnie daje do zrozumienia, jak łatwo grzęźnie on w gardle, kiedy jest się w potrzasku; jak wiele jest przemilczanych słów, zaciśniętych w środku przez emocje.
Co gorsze: mizoginia czy rasizm?
Wydaje się, że niewiele jest w Polsce książek Young Adult poruszających kwestie mizoginii i rasizmu. Przynajmniej w taki sposób, w jaki ujęła to autorka Dorosłej. Enchanted staje się ofiarą przedmiotowego traktowania wraz z nieustającym szantażem psychicznym. To piękny sen, który przeradza się w koszmar. Obserwujemy przy tym, jak bardzo niesprawiedliwi bywają inni w swoich osądach czy oskarżeniach. Nie da się ukryć, że mamy do czynienia z brutalną, ale prawdziwą rzeczywistością, w której szczególnie czarnoskóre kobiety nie czują się w żaden sposób bezpieczne. Enchanted należy do wielodzietnej rodziny z tradycjami, niezbyt zamożnej, mającej swoje własne problemy. Gdy jej życie komplikuje się przez Koreya, zderzają się ze ścianą w postaci wpływów, kłamstw, rasistowskiego niezrozumienia czy, no właśnie, mizoginii.
Brakuje więcej takiej literatury w Polsce. Nie mamy świadomości, jak wiele może dziać się w umyśle młodej dziewczyny o innym kolorze skóry. Wydawanie książek, które już zdążyły poruszyć istotne problemy wykorzystywania kobiet, mizoginii, systemu krycia przestępców czy nadużywania władzy może wydawać się dość powolne, ale dobrze, że postępuje. Gatunek Young Adult nadaje się tutaj jako podatny grunt do nastoletnich opowieści niosących ważne treści. Te zaś nie są jedynie owocem fikcji, ale straszną prawdą dziejącą się poza naszymi oczami każdego dnia.
Trigger warnings: Young Adult
Na samym początku powieści mamy zresztą ostrzeżenie przed treściami znajdującymi się w środku, bo Dorosła bardzo uderza podczas lektury. Silnymi emocjami, ale też strasznymi wydarzeniami, które się w niej dzieją. Bólem i cierpieniem przez jakie przechodzi Enchanted. Osoby, które doświadczyły zwłaszcza manipulacji, szantażu i wykorzystywania powinny przygotować się na spory trigger. Na to trzeba uważać, ale to jednocześnie nie znaczy, że jest do książka nieodpowiednia czy niepotrzebna, absolutnie nie. Takie Young Adult, dość krańcowe, pomoże radzić sobie z nie tylko z przeszłymi traumami, które noszą kobiety, dziewczyny, osoby, ale też zapobiegać takim w przyszłości. Intensywne emocje związane z tą książką są całkowicie naturalne, gdy zetkniemy się z tak przerażającą sprawą. Jednocześnie te same emocje pozwolą na uświadomienie skali problemu wykorzystywania nieletnich osób, traktowania czarnoskórych dziewczyn, kobiet i zamiatania wszystkiego pod dywan.
Dorosła jest poruszającym tytułem Young Adult. Poraża gamą uczuć, portretem psychologicznym dorastającej Enchanted, ale też prawdą o ludziach – każdego koloru skóry. Odniesienia do Małej Syrenki absolutnie wzruszają między ciężkimi momentami, powodując falę empatii. To powieść ważna, mimo iż trudna i ściskająca za serce. Niekoniecznie lekka rozrywkowa lektura, ale głos, który trzeba usłyszeć. Głos młodej czarnoskórej dziewczyny, jednej z wielu ofiar. I o tym trzeba mówić tak jak powiedział ojciec Enchanted, „żadne dziecko nie powinno brać na siebie winy za poczynania mężczyzny”.
