Książki dają rozrywkę, książki to hobby, książki to ludzie! Kiedy czytamy o fantastycznych światach lub typowych szkołach, zawsze widzimy osoby. Właśnie poprzez ich historie dowiadujemy się czegoś o ludziach żyjących między nami. We need YA chce dać głos każdemu, kto tego potrzebuje, a mnożąc głosy, uczy o świecie. Czego można dowiedzieć się z naszych książek?
Książki Young Adult nie przemilczają kwestii tożsamości czy seksualności młodych osób. Przeskakują tabu i mówią, jak jest. A jest różnorodnie. Opowiadanie historii dziejących się w różnych czasach i z różnymi postaciami daje możliwość, by odczarowywać szkodliwe stereotypy. We need YA stara się balansować reprezentacje, którym należy się głos. W ostatnich miesiącach mogliśmy eksplorować kulturę różnych zakątków świata. Jeśli sięgniemy wstecz ku wcześniej wydanym powieściom We need YA, ujrzymy niezwykłe historie. Postacie uczą nas swoimi przygodami o tym, jak może wyglądać życie innych. Dzięki czytaniu budujemy empatię, by zwiększyć świadomość tego, co wydarza się u osób nam nieznanych. Jakie wątki eksplorują nasze książki i jakich ludzi możemy poznać poprzez powieści YA?
We need YA różne: panseksualność
Wydaliśmy w We need YA powieść V.E. Schwab, uwielbianą przez osoby na całym świecie: Niewidzialne życie Addie LaRue. To pięknie wydana historia o młodej Francuzce, tytułowej Addie. Dziewczyna urodziła się w siedemnastym wieku, w małej francuskiej wiosce. Została przeznaczona do zamążpójścia, niekoniecznie po swojej myśli. Niefortunny pakt z mrocznymi mocami powoduje, że Addie zyskuje nieśmiertelność, ale nie może zostać przez nikogo zapamiętana. Do czasu, aż setki lat później nowojorski antykwariusz Henry wypowie jej imię. Niewidzialne życie Addie LaRue wprowadza do książek We need YA reprezentację panseksualności. Tytułowa Addie oraz Henry są panseksualni – w dużym skrócie oznacza to, że kochają osoby bez względu na płeć czy orientację seksualną. Osoba autorska potwierdziła ten fakt we wpisie na Twitterze. Schwab wprowadza temat panseksualności bardzo subtelnie w powieści, również przez romansowe zawirowania wokół serca Addie.
Poliamoria
Jedna z naszych najnowszych powieści, Żelazna Wdowa Xiran Jay Zhao, wprowadza reprezentację miłości poliamorycznej do tytułów We need YA. Poliamoria odnosi się do posiadania więcej niż jednego romantycznego związku ze świadomymi tego osobami. Główna bohaterka, Zetian, przełamuje bariery mizoginistycznego świata mężczyzn. Jako Żelazna Wdowa przoduje w armii mechanicznych Poczwarek, a poza walką próbuje dojść do ładu ze swoimi uczuciami – ciągnącymi w strony obu facetów, nie mówiąc o tym, że wewnątrz ich układu emocje rozkładają się jeszcze inaczej – robi się queerowo. To coś więcej niż tylko kolejny romansowy trójkąt miłosny. Powieść Zhao jest feministyczną petardą, gdzie uczucia ludzi nie są ani czarne, ani białe.
Homoseksualne miłości We need YA
Orientacja homoseksualna obecna w powieściach Young Adult może zostać podzielona wśród tytułów We need YA na te z reprezentacją gejowską oraz te z reprezentacją lesbijską. Pierwszą z nich konsekwentnie realizuje „chłopak z Bronxu”, Adam Silvera, w swojej dylogii: A jeśli to my i To właśnie my. Książki napisał wraz z Becky Albertalli, gdzie przedstawili historię miłosną dwóch chłopaków, którzy poznali się przypadkowo na nowojorskiej poczcie – rollercoaster przyszykowany później jest emocjonalnie gwarantowany. Drugim tytułem We need YA poruszającym temat miłości gejów są książki Benjamina Alire’a Saenza o Arystotelesie i Dantem. Autor opowiada historię młodych chłopaków, melancholijnego Ariego i artystycznego Dantego, by pokazać, jak rodzi się przyjaźń, a wraz z nią bezdyskusyjna miłość. Przygody chłopaków wprowadzą wiele łez szczęścia i wzruszenia do lektury.
Women love women
Po drugiej stronie jest reprezentacja WLW („women love women”), czyli miłość lesbijek, i tutaj We need YA również ma coś do zaproponowania. Sonora Reyes jest osobą autorską Przewodnika lesbijki po katolickiej szkole – powieści przewrotnej, wyzwalająco ironicznej wobec nietolerancyjnego systemu. Odkrywamy szkolne perypetie siedzącej w szafie lesbijki, Yami. Przeżywamy przyjaźnie, lęki przed odrzuceniem, ale przede wszystkim przemożną potrzebę nieskrępowanej miłości. W książce obecne są również ciekawe motywy kulturowe wniesione z postaciami dziewczyn. Jeśli zaś mowa o pragnieniu uczucia, nie sposób nie wspomnieć o Ostatniej nocy w klubie Telegraph Malindy Lo. We need YA wydało tę powieść w zeszłym roku, a ona do teraz budzi emocje. Mieszają się tam wątki historyczne, queerowe i społeczne Stanów Zjednoczonych XX wieku. W czasach skrajnej homofobii przeżycia azjatyckich bohaterek działają jeszcze mocniej, pozwalają się też dowiedzieć, jak wyglądało życie nastoletnich lesbijek po drugiej wojnie światowej.
Książki We need YA a tematy płci
Jeśli szukacie reprezentacji transpłciowości w książkach We need YA, rozwiązaniem będzie powieść Felix Ever After. Na zawsze Felix od Kacen Callender. O transpłciowości mówimy zwykle, gdy tożsamość płciowa nie zgadza się z tą stwierdzoną przy narodzinach przez cechy fizyczne danej osoby. Główny bohater książki, Felix, jest transpłciowym czarnoskórym chłopakiem po tranzycji. Wie, kim jest, ale na jego drodze do szczęścia stają hejterskie pogróżki i transfobiczne wiadomości, w dodatku szantażujące zdjęciami. Felix tymczasem chciałby wreszcie kogoś pokochać i zostać również kochanym. W powieści znajdziecie blaski i cienie życia osoby transpłciowej, a wraz z Feliksem przeżyjecie skomplikowanie potrójnej romantycznej relacji!
Temat niebinarności w powieściach YA w Polsce wciąż słabo się zaznacza. Między innymi przez problemy języka polskiego, który jest silnie zgenderyzowany. Tymczasem niebinarność odnosi się do takich tożsamości płciowych niemieszczących się w standardowych rodzajach: ona/ on. Dlatego We need YA wydało powieść Mason Deaver Wszystkiego, co najlepsze. Artur Łuksza, tłumacz książki, sprawił, że język historii o niebinarnej osobie imieniem Ben jest w pełni inkluzywny. Deaver pokazuje, jak ważna jest tożsamość, zwłaszcza w języku, i jak łatwo jest kogoś niej pozbawić przez wykluczenie. Nakładem We need YA niebawem ukaże się inna książka Mason Deaver Duchy, o których nie chcemy zapomnieć. Jest więc co śledzić na tej queerowej półce Young Adult!
Niepełnosprawność
Chociaż wyżej zostały wymienione tematy bardziej związane z uczuciami czy reprezentacjami seksualności, chcemy, by We need YA nie zatrzymywało się tylko na tym. Dlatego ostatnią książką z edukacyjnego zestawienia jest Gallant V.E. Schwab. Osoby z niepełnosprawnościami nie są typem protagonistów, o których myślimy w pierwszej kolejności, a w tej powieści poznajemy Olivię Prior, niemą dziewczynę. Główna bohaterka, choć w całej fabule nie wypowiada ani słowa, ma niezwykle rozwinięte wnętrze, a do tego tajemne moce przekazane jej od urodzenia. Schwab świetnie przesuwa granice ludzkich słabości i tworzy wspaniałą bohaterkę, którą kochamy już od pierwszych stron. Dla Olivii nie ma fizycznych ograniczeń, tak samo nie ma ograniczeń, by książki We need YA nie miały pokazywać wielobarwności ludzi: tej na zewnątrz i w środku.
