„Dorosła” Tiffany D. Jackson jest powieścią o kochaniu i cierpieniu. Muzyce i milczeniu. Rodzinie i jej braku. Miłości do siebie, ludzi i muzyki. Książka opowiada historię młodej czarnoskórej dziewczyny, po której przeczytaniu dwukrotnie zastanowicie się, jak wysoka może być cena najskrytszych marzeń.
Dobre książki to takie, które zostają na długo w pamięci. To książki trudne, niełatwe w obsłudze, wstrząsające osobami czytającymi. Żeby zadziało się w nas coś w środku, czasem potrzeba młota. Tym młotem jest powieść Tiffany D. Jackson Dorosła. Na wstępie wita nas intrygująca chropowata faktura żółtej okładki z wyeksponowaną główną bohaterką – to Enchanted. Błyszczące napisy wzięte z oryginalnego wydania już od razu sugerują, że Dorosła będzie lawirować między tematami sławy. Otwieramy powieść i naszym oczom ukazuje się pierwszoosobowa narracja młodej dziewczyny. Historia dynamiczna, straszna, ale – koniec końców – dająca nadzieję.
Poznajemy młodą dziewczynę ze Stanów Zjednocznych, która jest przykładną córką w wielodzietnej rodzinie, opiekuńczą siostrą, uczennicą, przyjaciółką. Choć jeszcze nie całkiem dorosła, siedemnastoletnia Enchanted czuje się bardzo dojrzale i tak samo dojrzałe ma plany na życie. Marzy o zostaniu artystką sceny muzycznej. Pisze teksty, śpiewa, a nawet potajemnie przyjeżdża z niczego nieświadomą mamą na casting. Pozornie proste wydarzenie pociągnie za sobą lawinę akcji, ponieważ podczas przesłuchania Enchanted poznaje znacznie starszego od niej mężczyznę – znanego muzyka R&B Koreya Fieldsa. Dorosła od tego momentu nabiera rozpędu, jakiego bohaterka by się nie spodziewała, a pogoń za marzeniami uwikła dziewczynę nawet w sprawę morderstwa, przeplatającą się między rozdziałami.
Dorosła i jej portret psychologiczny
Dzięki pierwszoosobowej narracji możemy śledzić wszystkie motywacje Enchanted. Jej pragnienia, lęki, rozterki. Autorka w Dorosłej buduje bardzo uderzający portret psychologiczny młodej dziewczyny, u której wiara w siebie plącze się z oczekiwaniami rodziny – wiadomo, studia są ważniejsze niż kariera artystyczna, tak twierdzą. Poza muzyką inną pasją Enchanted jest pływanie, co równie mocno działa w powieści. Przeistacza się nawet w wiele odniesień do baśni o małej syrence, gdzie Arielka, pięknie śpiewająca syrenka, również uwikłała się w dramatyczną umowę. A jednak bohaterka, czując się jak dorosła, postanawia wyjść poza swój wiek i pokazać, na co ją stać. Wiek jest generalnie kluczowym elementem tej powieści. Obserwujemy próby szybszego dorastania przez Enchanted, zmienianie się w kogoś, kim nie jest, a więc w kogoś starszego, dojrzewanie emocjonalne, poznawanie przy tym siebie, dochodzenie do własnego „ja”. Kulminacją nagłej dorosłości jest wątek Koreya Fieldsa – szansy kariery Enchanted, ale jednocześnie przyczyny wszelkich nieszczęść głównej bohaterki.
Trigger warning Dorosłej
Tiffany D. Jackson wspomina na samym końcu o swoich inspiracjach podczas pisania powieści, bardzo wstrząsających z resztą. Postać Koreya Fieldsa została oparta na istniejącej gwieździe showbiznesu muzycznego. Na R. Kellym, oskarżonym o wykorzystywanie seksualne nieletnich, pornografię i handel ludźmi. Ponadto autorka wspomina, że również sama przeżyła dawniej miłosne perypetie ze starszym mężczyzną, co niszczycielsko na nią wpłynęło. Teraz Tiffany D. Jackson swoją powieścią chciała dać głos wszystkim kobietom, dziewczynom, młodym osobom, które borykają się z traumą wykorzystywania.
Dorosła wstrząsa w swojej treści z obu stron: z pierwszej przede wszystkim zniewoleniem Enchanted przez Koreya (nie tylko fizycznym, ale też psychicznym), a z drugiej traumą, jaką wywołuje w bohaterce całe to piekło. Główna bohaterka, całkowicie zmanipulowana w swoim pragnieniu zostania artystką, nie umie się wyrwać z opresji. Zostaje przez Koreya uprzedmiotowiona, a jej relacje z innymi, wręcz jej całe życie staje pod znakiem zapytania. Na początku Dorosła została opatrzona informacją, że treści tam zawarte są związane z wykorzystywaniem seksualnym, molestowaniem, zażywaniem substancji psychoaktywnych. Mogą też wywoływać olbrzymie pokłady negatywnych emocji w osobach, które się zetknęły z tymi problemami. Z drugiej strony takich tytułów jest niewiele, a poprzez pozornie prostą historię o dziewczynie chcącej śpiewać na scenie, można powiedzieć wiele o palących problemach, o których się wciąż milczy, a nie powinno.
Dorosła, odważna, kochająca
Wraz z młodą Enchanted także jej rodzina zostaje wciągnięta w brudną grę Koreya. Między upartą nastolatką dochodzi do spięć, zwłaszcza na linii matka–córka, a to przez odwieczne dylematy młodych osób i ich rodziców: iść na studia, zdobyć praktyczne zawody a spełniać marzenia, robić coś zupełnie nietypowego. Dorosła daje wgląd w rodzinę Enchanted, która nie należy do najbogatszych. Ojciec bohaterki zarabia mało, angażuje się w strajk, to nie pomaga w marzeniach o muzyce. Korey wykorzystuje te sytuacje, wprowadza później specjalnie zamęt między członkami rodziny, a w końcu odmawia Enchanted dostępu do telefonu, by się z nimi skontaktowała. Relacje z mamą i tatą stają pod znakiem zapytania. Dorosła z rozdziału na rozdział staje się coraz bardziej wstrząsająca, a napięcie związane z przemianami dziewczyny stale wzrasta.
Tymczasem dziewczyna odnajduje wielkie pokłady odwagi, by spróbować wyrwać się z niszczycielskich objęć Koreya. Później gigantycznym wsparciem będą dla niej najbliższe kochające osoby: rodzice, ale też przyjaciółka. Dzieci i rodzice się nie rozumieją i często jest to typowe, zwłaszcza w powieściach Young Adult. Coraz bardziej dorosła Enchanted po wielu trudnych przeżyciach w końcu wypracowuje z nimi dialog, wypracowuje też swoją własną siłę. Nade wszystko wypracowuje sobie jednak wolność – wyborów, uczuć, tę najbardziej osobistą. Zdecydowanie można powiedzieć, że to właśnie wolność jest najważniejszą rzeczą, jaka wybrzmiewa z tak mocnej powieści Tiffany D. Jackson, jaką jest Dorosła.
